Εξάρτηση: τι είναι;
Εξάρτηση είναι η έντονη και συνεχής ανάγκη του ατόμου για χρήση μιας ουσίας. Το άτομο όχι μόνο δεν μπορεί να σταματήσει τη χρήση, αλλά χρειάζεται ολοένα και περισσότερο να την αυξάνει για να έχει τα ίδια αποτελέσματα. Υπάρχουν δύο είδη εξάρτησης, η σωματική και η ψυχική. - Στη σωματική εξάρτηση ο οργανισμός δεν μπορεί να λειτουργήσει φυσιολογικά χωρίς την ουσία, με αποτέλεσμα να εκδηλώνεται το στερητικό σύνδρομο, δηλαδή δυσάρεστα και επώδυνα σωματικά συμπτώματα όταν το άτομο διακόψει ή μειώσει τη χρήση της ουσίας. - Στην ψυχική εξάρτηση το άτομο οργανώνει όλη του τη ζωή γύρω από την ουσία, η οποία γίνεται αυτοσκοπός. Δεν μπορεί να φανταστεί τη ζωή του χωρίς την ουσία, γιατί μόνο με αυτή νοιώθει ότι μπορεί να τα βγάλει πέρα. Όλες οι εξαρτησιογόνες ουσίες προκαλούν ψυχική εξάρτηση, ενώ σωματική εξάρτηση προκαλούν κάποιες από αυτές. Εξαρτήσεις υπάρχουν μόνο από ουσίες; Η εξάρτηση από τις ουσίες είναι μία μόνο μορφή εξάρτησης. Άλλες μορφές εξάρτησης μπορεί να είναι από σχέσεις, πράγματα, συνήθειες, όπως, τυχερά παιχνίδια, καταναλωτικά προϊόντα, εργασία, φαγητό, τηλεόραση, κινητά, υπολογιστές ή από σημαντικά πρόσωπα. Κοινά χαρακτηριστικά σε όλες τις μορφές εξάρτησης είναι η απώλεια ελέγχου και το ότι το άτομο έχει απόλυτη ανάγκη την ουσία/ συνήθεια/ σχέση προκειμένου να απωθήσει τα δυσάρεστα συναισθήματα και την έντονη ψυχική πίεση. Οι ουσίες που προκαλούν τις εξαρτήσεις είναι γνωστά ως «ναρκωτικά». Για την ακρίβεια, «ναρκωτικά» ή εξαρτησιογόνες ουσίες είναι κάθε ουσία (φυσική ή τεχνητή) που επιδρά στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα (ΚΝΣ) του ανθρώπου και τη χρησιμοποιεί για να αλλάξει τη διάθεσή του. Οι εξαρτησιογόνες ουσίες διακρίνονται σε νόμιμες (καπνός, οινοπνευματώδη ποτά) και παράνομες (χασίς, κοκαΐνη, ηρωίνη, LSD, αμφεταμίνες κ.α.). Η διάκριση αυτή υπαγορεύεται από την υπάρχουσα νομοθεσία, αλλά στην πραγματικότητα και οι δύο αυτές κατηγορίες προκαλούν εξάρτηση.
